EACS2025 Konferası'ndan notlar: güncellenmiş Avrupa HIV tedavi rehberindeki yönergeler uyku, obezite ve emzirmeyi nasıl ele alıyor?
- Red Ribbon Istanbul
- 7 gün önce
- 3 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 5 gün önce
Yayına hazırlayan: Serkan Kalfa
Geçen ay Paris’te, HIV alanındaki en saygın bilimsel etkinliklerden biri olan Avrupa AIDS Klinik Derneği’nin (EACS) 20. Avrupa AIDS Konferansı’nda (#EACS2025), güncellenmiş EACS (Avrupa HIV Tedavi) Rehberi kamuoyuna sunuldu.
HIV ile yaşayan kişilerin (HİYK) uzun vadeli sağlığı ve yaşam kalitesine odaklanan bu yeni rehber güncellemesi, emzirme, obezitenin tanısı ve yönetimi, uyku bozuklukları gibi önemli konularda yeni yönergeler sundu. Bu durum, HIV ile tıbbi mücadelenin yalnızca virüsü baskılamakla sınırlı kalmayıp, bütünsel sağlığa odaklanmanın önemini bir kez daha vurgularken, B=B (Belirlenemeyen eşittir Bulaştırmayan) ilkesinin klinik uygulamaya ne kadar entegre olduğunun en önemli kanıtlarından biri olarak öne çıkıyor.
#EACS2025'te bu verilerin paylaşıldığı - bizce önemli- sunumdan aldığımız notlar #hivbilgisi yazımızda.
Meraklısına iyi okumalar.
www.kirmizikurdele.org herkes için #hivbilgisi #hivhakkindahersey
Takipçilerimizden/okurlarımızdan rica:
Herkes için #hivbilgisi sağlayıcısı ve kaynağı www.kirmizikurdele.org ve @redribbontr sosyal medya hesaplarındaki #hivbilgisi içerikleri ve tüm içerikler kaynak göstermek ve bağlantı vermek şartıyla herkesin paylaşımına açıktır. Paylaşımlarınızda www.kirmizikurdele.org'yi kaynak göstermenizi/mention/etiket vb. yapmanızı özellikle rica ediyoruz.
- Anne sütü ve emzirme hakkında çığır açan yönergeler
Güncellenmiş EACS rehberindeki kirmizikurdele.org perspektifindeki en dikkat çekici yönergelerden biri, bebek beslenmesi (Infant feeding) bölümündeki revizyon.
Yeni yönerge, sürekli antiretroviral tedavi (ART) ile viral baskılanma sağlanmış yani belirlenemeyen seviyeye erişmiş ve tedaviye tam uyumlu olan kadınların emzirme isteklerinin desteklenmesi gerektiğini vurguluyor ve tavsiye ediyor.
Ancak bu destek, dikkatli bir risk yönetimi gerektiriyor:
• Risk ve süre: Emzirme yoluyla HIV bulaşma riskinin çok düşük ancak sıfır olmayan bir risk olduğu belirtilmiş. Bulaşma riski emzirme süresi uzadıkça arttığından, emzirmenin ideal olarak altı aydan fazla sürmemesi öneriliyor.
• Ortak karar: Hamile kadınlara, doğumdan önce, bu düşük ama sıfır olmayan risk hakkında erişilebilir, net ve açık bilgi sağlanmalı; böylece kadınlar, sağlık ekibiyle ortak bir karar alınması sağlanmalı.
• Takip: Annenin viral yükünde olası bir yükselmeyi (viral rebound) hızlıca tespit etmek için emzirme süresince aylık takip önerilir. Eğer annenin viral yükü emzirme sırasında 50 kopya/ml üzerine çıkarsa, emzirme kesilmeli/durdurulmalı ve bebek için PEP (Temas Sonrası Profilaksi - TSP) düşünülmeli.
Bu #hivbilgisi yazımız ile ilgili ek #hivbilgisi okuma önerileri: www.kirmizikurdele.org/hiv-viral-baski www.kirmizikurdele.org/b-b-nedir www.kirmizikurdele.org/prep www.kirmizikurdele.org/pep
• Karışık beslenmeden kaçınma: Anne sütü ve katı gıdalarla karışık beslenmenin HIV bulaşma riskini artırdığı belirtilmiş ve bundan kaçınılması gerektiği vurgulanıyor.
• Belirlenemeyen eşittir Bulaştırmayan (B=B) mesajı: Rehberdeki tüm bu yönergeler, tedaviye uyumun ve Belirlenemeyen (Undetectable) viral yük seviyesinin önemini bir kez daha bilimsel bir kanıt olarak sunuyor. B=B (Belirlenemeyen eşittir Bulaştırmayan) bu süreçte hayati öneme haiz.
- Eşlik eden hastalıklar (komorbiditeler) ve yaşam kalitesi
Rehber, HIV ile yaşayan kişilerde uzun vadeli sağlığı tehdit eden durumların taranması ve yönetimi için yeni standartlar belirlemiş.
A. Uyku bozuklukları taraması
Hekimlere, HIV ile yaşayan kişilere iki yılda bir ve her ilaç değişiklğinden sonra “Uykunuz/uyku düzeniniz nasıl?” diye sormaları tavsiye ediliyor. Anormal uyku düzeni bildirilirse, uykusuzluk, aşırı gündüz uykululuğu ve obstrüktif uyku apnesi için risk taraması yapılmalı.
B. Obezitenin tanımı ve yönetimi
Yeni yönergeler, obezitenin tanımını güncelleyerek, fazla yağ dokusundan kaynaklanan bir sağlık sorunu olduğunu vurguluyor.
• Obezite tanısında, sadece Vücut Kitle İndeksi (BMI) yerine, DEXA taraması ile toplam vücut yağı veya bel çevresi/bel-kalça oranı ile karın yağı ölçümlerinin kullanılması gerektiği belirtiliyor.
• Subklinik vs. Klinik Obezite: Vücut yağ oranı olan ancak organ disfonksiyonu olmayanlar subklinik obeziteye sahip kabul edilirken, organ disfonksiyonu (örneğin kalp yetmezliği, kronik eklem ağrısı) olanlar klinik obeziteye sahip olarak tanımlanır.
• Yönetim: Yönetim, yaşam tarzı önlemleri (diyet ve fiziksel aktivite) ve gerektiğinde GLP-1 reseptör agonistlerinin (semaglutid gibi) veya bariyatrik cerrahinin kullanılmasına odaklanılmalı.
Rehber ayrıca, yılda bir kez madde kullanım taraması yapılmasını ve alkol kullanım bozukluğunu tespit etmek için motivasyonel görüşme yapılmasını da tavsiye ediyor.
- Tedavi ve önleme (ART ve PrEP) güncellemeleri
• PrEP (Temas Öncesi Profilaksi - TÖP) Kullanırken HIV Edinenler ve PrEP (Temas Öncesi Profilaksi - TÖP) kullanırken HIV edinen kişilerde ikili ART rejimlerinden kaçınılması gerektiği yönergesi eklendi. Uzun etkili cabotegravir (enjekte edilebilir PrEP (TÖP)) kullanırken HIV edinenler için ise güçlendirilmiş darunavir ve iki aktif nükleozid ters transkriptaz inhibitörü ile tedaviye başlanması önerilmektedir.
• PEP (Temas Sonrası Profilaksi - TSP): Artık tercih edilen rejim olarak bictegravir/emtricitabine/tenofovir alafenamide (Biktarvy) önerilmekte.
• PrEP (Temas Öncesi Profilaksi - TÖP) Öncesi Test Yaklaşımı: EACS 2025 Rehberi, diğer uluslararası rehberlerden farklılaşarak, özellikle son altı hafta içinde yüksek riskli bir temas yaşanmışsa, PrEP (Temas Öncesi Profilaksi - TÖP)'e başlamadan önce HIV viral yük testi yapılmasını tavsiye ediyor. Güncellenmiş EACS rehberindeki yönergeler, HIV ile yaşayan kişilerin sadece virüs yüklerinin baskılanmasına değil, aynı zamanda yaşam boyu sağlıklarını ve genel iyilik hallerini korumaya yönelik holistik bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiğini gösteriyor.
Bu #hivbilgisi yazımız ile ilgili ek #hivbilgisi okuma önerileri: www.kirmizikurdele.org/hiv-viral-baski www.kirmizikurdele.org/b-b-nedir www.kirmizikurdele.org/prep www.kirmizikurdele.org/pep
--------------------------------------------------------------------------------
Not: Bu #hivbilgisi yazısındaki bilgiler, #EACS2025 Konferansındaki bir sunuma dayanmaktadır. Kişilerin kendi sağlık durumlarıyla ilgili tüm soruları için mutlaka hekimlerine danışmaları gerekir.
--------------------------------------------------------------------------------
herkes için #hivbilgisi
