HIV tedavisi süresince rutin olarak yapılması gereken testler, tedavi başarısının takibi için oldukça önemlidir. Ancak bu önemli testler, HIV tedavisi görenler için zaman zaman kafa karıştırıcı olabilir. Hangi testin niçin önemli olduğunu ve ne işe yaradığını bilmek, Doktorunuzla geçirdiğiniz zamanı daha iyi kullanmayı sağlayacağı gibi, kendi tedavinizin seyrini takip açısından da önemli ve yararlıdır.
Bu yüzden sizler için HIV tedavisi süresince kullanılan testleri kısaca açıklayan bir #hivbilgisi yazısı hazırladık.
HIV TEDAVİSİ SÜRESİNCE KULLANILAN TESTLER HIV’le yaşamak, genel sağlık durumunuzun düzenli olarak takip edileceği anlamına da gelir. Bu periyotlarda, vücudunuzun HIV ilaç tedavisine nasıl cevap verdiğini ve aynı zamanda genel sağlık durumunuzun nasıl olduğunu görmek için, bazı kan testleri 3 ila 6 aylık rutinler halinde tekrarlanır. Türkiye'nin en çok başvurulan, güvenilir #hivbilgisi sağlayıcısı Kırmızı Kurdele İstanbul, HIV tedavisi boyunca yaptıracağınız ve bilmeniz gereken bazı laboratuvar testlerini sizin için sıraladı.
CD4 hücre sayımı
CD4’ler (t hücreleri olarak da geçer) vücudunuzdaki hastalık yapıcı organizmalarla savaşan, bağışıklık sistemine ait beyaz kan hücreleridir. Bu hücreler aynı zamanda HIV’in hedef alıp yok ettiği hücrelerdir. Normal koşullarda CD4 sayısının aralığı, her bir mm³ için ortalama 500 ila 1500 hücre kadardır. Ancak HIV kontrol altına alınmazsa, CD4’ler 0 düzeyine kadar azalabilmektedir. 2015 yılından itibaren pek çok yeni kılavuz, HIV tanısı alan kişilerin CD4 sayısına bakılmaksızın hemen ilaç tedavisine başlamasını önermekteler. Bu sayı 200’ün altında düştüğünde, AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrom – Kazanılmış Bağışıklık Yetmezlik Sendromu) ile ilişkili kaposi sarkomu ya da non-hodgkins lenfoma gibi enfeksiyon ya da kanser türlerine karşı yüksek derecede riskli hale gelinebilir.
Viral yük (VY)
Bu test kanınızda bulunan HIV miktarını ölçer ve tedavinin işe yaradığından emin olmak için kullanılmaktadır. Genellikle, her bir mm³'’teki virüs sayının 50 kopyanın altında olması “belirlenemeyen” (undetectable) virüs miktarı olarak adlandırılır ve tedavinin olması gerektiği gibi gittiğini gösterir. Eğer ilaç tedavisi aksatılmadan sürdürülüyorsa, virüs miktarının tespit edilemeyen düzeyde olması doğal beklentidir.
Tedaviye rağmen VY’nin tespit edilemeyen düzeye inmemesi ya da tekrar tespit edilebilir seviyeye yükselmesi durumunda, bu değerlerin yeni bir testle doğrulanması ve sonuca göre yeni tedavi yaklaşımlarının değerlendirilmesi düşünülebilir. Böyle bir durum söz konusu olursa doktorunuzla müzakere ederek, ihtimalleri değerlendirmek önemlidir.
Tam kan sayımı (Hemogram- CBC)
Tam kan sayımı, bilhassa kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombosit gibi esas kan hücrelerini ölçer. Muhtemel yorgunluk, güçsüzlük, enfeksiyon, morarma ve kanamanın nedenlerini bulmak için size ve doktorunuza yardımcı olması nedeniyle tam kan sayımını ölçmek önemlidir. HIV enfeksiyonu, diğer hastalıklar ve ART’ler (HIV tedavisinde kullanılan ilaçlar) tam kan sayımı anormalliklerine neden olabilirler..
Kan yağları (Lipidler)
Kan yağları, kolesterol ve trigliserit de dahil olmak üzere, kanınızdaki yağ oranını ölçer. Bazı HIV tedavileri kan yağı oranını yükseltebilir ve yüksek yağ oranı artan kalp hastalığı riskinin habercisi olabilir.
Kan şekeri
Yüksek kan şekeri (glukoz da denilir), diyabete dönebilen insülin direncinin habercisi olabilir. Bazı HIV tedavileri artan diabet riskine neden olabilir.
Karaciğer ve böbrek fonksiyonları
Bu testler, bu iki organın ne derece iyi çalıştığını gösterir. Karaciğeriniz, yediğiniz her şeyi işler ve bazı HIV tedavileri karaciğer toksiklenmesine ve böbrek problemlerine yol açabilir. Eğer aynı zamanda Hepatit B ya da C taşıyıcısıysanız karaciğer testleri özellikle çok önemlidir.
İlaç direnç testleri
HIV tanısı aldıktan sonra doktorunuz, taşıyıcısı olduğunuz virüsü test ederek mevcut ART’lere olan direnciniz olup olmadığını tespit etmek isteyecektir. Direnç testleri ART kullanımına başlamadan önce yapılması gereken ve mevcut tüm kılavuzların önerdiği bir testtir. Bu test, ilaç tedavisine başlama kararı verdiğinizde, mevcut ilaç seçenekleri bakımından yol gösterici olacaklar. Bu testler aynı zamanda, tedavisi sürecinde beklenmedik VY değişimleri olan kişilerde de kullanılmaktadır. www.kirmizikurdele.org
