-HIV ve tedaviye erişim-

Yayına hazırlayan: Av. Fırat Can Güngör
Yayın tarihi: Mart 2020

​

HIV ve haklar yazı dizisinin bu bölümünde tedaviye erişim ile ilgili kısa bilgiler vermeye ve

karşılaşılabilecek olası sorunlar ile ilgili çözüm yolları önermeye çalışacağız.
 

Tanı

 

Her birey herhangi bir devlet/üniversite/eğitim araştırma vb. ya da özel hastanelerde
ya da özel klinikler/laboratuvarda HIV testi yaptırma hakkına sahiptir.

 

Bu testler, Türkiye genelinde uygulanan sağlık hizmetleri sunumu modeline göre standart muayene prosedürü kapsamında,
geçerli kimlik belgesi ile yapılıyor.İstisnai olarak anonim testler de düzenlenmekte. Bu testler sonucunda HIV tanısı
alındıktan sonra tedavi süreciniz resmen başlamış olur.

 

Tedavi

 

Türkiye’de HIV tedavisi ile ilgili ciddi sorunlar yaşanmamakta, sisteme kayıtlı her yurttaş tedaviye büyük
oranlarda sorunsuz erişebilmektedir. Ancak burada temel sorun farklı hastalıklar veya tetkikler için
sağlık kuruluşuna yapılan başvurularda meydana gelmektedir.

 

Tedaviye erişimin tamamen engellenmesi
 

HIV tanınız nedeniyle başkaca hiçbir tedavinizin aksamasına ya da aksatılmasına dönük müdahalelere izin vermemelisiniz.
Bu tür durumlar Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 17. Ve 56. maddelerine açıkça aykırıdır. Ayrıca Anayasa hiçbir yurttaşın hiçbir
kurumda ayrımcılığa maruz kalmaması için ayrımcılık yasağı öngörmüştür. Bu nedenlerle, HIV nedeniyle şu ya da bu tedaviye
erişmenizin engellenmesi kabul edilemez.Böyle bir durumda derhal hastanenin hasta hakları masasına ve
ilgili yargı mercilerine başvurmanızı öneririz.

 

Bazen bazı sağlık kuruluşlarında başka hastalara uygulanan tedavilerin HIV hastalarına uygulanmadığına, yeterli ekipman olmadığına dair bahaneler duyabilirsiniz. Bu durumda da yine diğer hastalara uygulanan tedavinin aynısını en hızlı şekilde isteme hakkına sahipsiniz.
Eğer bu tedaviye erişiminiz engelleniyorsa, bu hususları açıklayan yazılı bir belge talep etmelisiniz.
Dilerseniz, tedaviye o kurumda erişmek için başvurularınızı da yaparak, ayrıca mağduriyetiniz
nedeniyle maddi- manevi tazminat davası açabilirsiniz.

 

Tedaviye erişimin kısmen engellenmesi, zorlaştırılması
 

Yine HIV tanınız nedeniyle, farklı bir sebeple başvurduğunuz sağlık kuruluşunda size özel farklı uygulamalar,
zorluklar veya uygulanması gerekenden tamamen farklı bir prosedür uygulanmaya çalışılabilir.

 

Bu yine anayasanın ilgili maddelerine ve temel sağlık haklarını düzenleyen mevzuatlara aykırıdır. HIV nedeniyle, tedaviye erişimde sürecin uzatılması veya zorlaştırılması gibi angaryalara katlanma zorunluluğu mevcut değildir. Devletin sağlık hizmetlerini en steril ve en teknolojik şekillerde sunma görevi yasalarla tanımlanmıştır. Bu nedenle, kullanılacak makineler, tetkik tıbbi malzemeleri ve ya diğer

tüm ünitelerin zamanında hazır edilmesi veya sterilizasyonu sorumluluğu da devlette olup; tarafınıza bu konuda bir yük

yüklenemez. S izin beklentiniz, en ucuz, en hızlı ve makul şekillerde sağlık hizmetine erişmek olmalıdır.

​

Bu konuda bir taviz vermemelisiniz.

 

Yine tüm bu zorlamalar nedeniyle maruz kalınan mağduriyetlerin giderilmesi adına hasta hakları masasına

ve adli-idari yargı mercilerine başvuru hakkınız saklıdır.

 

Sosyal Güvence Hakkı

​

Tedaviye erişim için bir diğer husus ise sosyal güvencenin varlığıdır. Mevcut faal bir sigortası olan her yurttaş tedaviden faydalanabilecektir.

Bağ-Kur’lu olup primlerini 2 aydan fazla süre ile yatırmayan kişiler için ise sosyal güvence hakkından faydalanılamayacağına dair

hüküm HIV tedavisi için geçerli değildir. Bu durumlarda dahi sağlık hizmeti almak isteme hakkına sahipsiniz.

 

Sosyal güvenceniz yok ise genel sağlık sigortası sistemine cüzi bir aylık prim ödeyerek katılmanız mümkündür.

Bu sayede de yine HIV tedavisine ulaşmanız sağlanacaktır.

Sonuç olarak;

 

 Devletin ve haliyle ilgili bakanlığın her vatandaşına ve vatandaş olmasa da ülke sınırları için dökümanlı/kayıtlı

olarak bulunan tüm bireylere, en hızlı ve gelişmiş sağlık hizmetini hiçbir ayrımcılığa

maruz bırakmadan sunma görevi,  uluslararası sözleşmelerle ve

anayasa ile tanımlanmıştır.

​

Bu konuda herhangi bir cayma kabul edilemez. Dolayısıyla birey olarak yine sizlere, sağlık hakkınızın engellenmesine

izin vermemenizi ve aksi bir durumda hukuki girişimlerde bulunmanızı tavsiye ederiz.

 

Bu yazıya konu olan kapsam bağlamında bir mağduriyet ya da hak ihlaline uğradığınızı düşünüyorsanız

Kırmızı Kurdele İstanbul’un Türkiye’de bir ilk olarak ilk günden beri kesintisiz olarak uyguladığı

Online HIV Danışmanlığı servisine ulaşarak bilgi alabilirsiniz.
 

                HIV ve haklar, Hukuki boyutuyla HIV başlıklı #hivbilgisi yazı dizimizin bir sonraki yazısında görüşmek üzere…

​