top of page
Ruh sağlığı ve HIV AIDS

-HIV ve Ruh sağlığı-

- Ruh saÄŸlığının HIV pozitif bireyler için önemi hakkında bilgiler -

Önemli noktalar
 

​

*Ruh saÄŸlığı, bir bireyin kendi potansiyelini gerçekleÅŸtirebildiÄŸi, hayatın olaÄŸan stresiyle baÅŸa çıkabildiÄŸi, üretken ve verimli bir ÅŸekilde çalışabildiÄŸi ve kendi toplumuna katkıda bulunabildiÄŸi tam bir iyilik hali olarak tanımlanır.

​

*EÄŸer HIV ile yaÅŸayan bir bireyseniz, hem fiziksel saÄŸlığınızı hem de ruh saÄŸlığınızı korumanız önemlidir.

​

*HIV ile yaÅŸayan bireylerin ruh saÄŸlığı sorunlarıyla karşılaÅŸma oranı toplum geneline göre daha yüksektir.

​

*Ruh sağlığı sorunları tedavi edilebilir ve ruh sağlığı sorunu olan insanlar iyileşebilir.

- Ruh sağlığı nedir? -

​

Ruh saÄŸlığı, bir bireyin kendi potansiyelini gerçekleÅŸtirebildiÄŸi, hayatın olaÄŸan stresiyle baÅŸa çıkabildiÄŸi, üretken ve verimli bir ÅŸekilde çalışabildiÄŸi ve kendi toplumuna katkıda bulunabildiÄŸi tam bir iyilik hali olarak tanımlanır.

​

Ruh saÄŸlığının üç unsuru bulunur:

​

Duygusal iyilik hali (yaÅŸam tatmini, mutluluk, neÅŸe, huzur)

​

Psikolojik iyilik hali (öz-kabul, iyimserlik, umutlu olma, yaÅŸam amacı, maneviyat, kendini yönetme, olumlu iliÅŸkiler)

​

Sosyal iyilik hali (sosyal kabul, insanların ve toplumun potansiyeline bir bütün olarak inanmak, öz deÄŸer ve toplumsal faydaya katılmak, toplumsal saÄŸduyu)

​

EÄŸer HIV ile yaÅŸayan bir bireyseniz sadece fiziksel saÄŸlığınıza deÄŸil aynı zamanda ve aynı özen duygusuyla ruh saÄŸlığınıza da dikkat etmelisiniz.

​

- HIV ile yaşayan insanların ruh sağlığı sorunları yaşama riski var mı? -

​

Herkes ruh sağlığı sorunlarıyla karşılaşabilir.

 

Ruh saÄŸlığı sorunları Dünya'nın pek çok ülkesinde olduÄŸu gibi Türkiye'de de yaygındır ve ruhsal bozukluklarla ilgili epidemiyolojik çalışmaların sayısı hızla artmaktadır. Bu çalışmalarda tanı koydurucu ölçeklerin kullanımıyla ülkemizde tanı konulabilecek düzeyde ruhsal bozukluk yaygınlığının %20’yi geçtiÄŸi vurgulanmaktadır(1).

​

Ancak, HIV ile yaÅŸayan insanların ruh saÄŸlığı sorunlarıyla karşılaÅŸma oranı toplumun geneline göre daha yüksektir.

HIV ile yaÅŸayan insanlar depresyon, anksiyete, post-travmatik stres bozukluÄŸu, intihara meyilli düÅŸünceler ve

uykusuzluk sorunları yaşayabilirler. Unutmayın ki, ruh sağlığı sorunları tedavi edilebilir

ve ruh sağlığı sorunu olan insanlar iyileşebilir.

​

- Bir kişinin ruh sağlığını neler olumsuz etkileyebilir? -

​

Sevdiği biri kaybetmek, iş kaybı, okulda yaşanan zorluklar, şiddete veya istismara maruz kalmak gibi stresli durumlar

bir kiÅŸinin ruh saÄŸlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratır. Ciddi bir hastalık ya da HIV gibi saÄŸlık durumu ile karşılaÅŸmak da kiÅŸinin

ruh saÄŸlığı durumunu olumsuz etkileyen bir baÅŸka büyük stres kaynağı olabilir.

​

Bazen de, HIV enfeksiyonu ve onunla iliÅŸkili fırsatçı enfeksiyonlar da doÄŸrudan beyni ve sinir sistemini etkileyebilir.

Bu durum da hafıza, düÅŸünme ve davranışlarda sorunlar yaratarak kiÅŸinin ruh saÄŸlığı açısından bir güçlük yaratabilir.

Ayrıca, HIV tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar da kiÅŸinin ruh saÄŸlığını etkileyebilecek yan etkilere sahip olabilir.

​

Ne zaman ruh saÄŸlığımla ilgili yardıma ihtiyaç duyarım?

​

Duygular acı verici bir hale geldiÄŸinde ve iyileÅŸmediÄŸinde; veya saÄŸlıklı kalma ve gündelik iÅŸleri yapma becerinizi kısıtlamaya baÅŸladığında yardım almanız önemlidir.

​

Ruh sağlığınızda, yardım almanız gerektiğinin işaretini veren değişimler arasında şunlar yer alır:

​

  • Genelde sizi mutlu eden ÅŸeylerden artık mutlu olmuyorsanız,
     

  • Sürekli ÅŸekilde mutsuz ya da boÅŸlukta hissediyorsanız,
     

  • Kaygılı veya stresli hissediyorsanız,
     

  • Ä°ntihara meyilli düÅŸünceleriniz varsa.

​

Ruh saÄŸlığı sorunları bazen alkol veya madde kullanımına neden olabilir. EÄŸer alkol veya madde kullanımı sorunlarınız varsa doktorunuzla görüÅŸün.

​

EÄŸer yardıma ihtiyacım varsa veya birisi yardım almam gerektiÄŸini söylerse ne yapmalıyım?

​

Doktorunuzla konuÅŸun. Doktorunuz HIV ilaçlarınızın sizin ruh saÄŸlığınıza etki edip etmediÄŸini deÄŸerlendirecektir. Ayrıca doktorunuz HIV ile yaÅŸayanlara ruh saÄŸlığı konusunda yardım etme deneyimi olan birilerini bulmanıza yardımcı olabilir. ÖrneÄŸin:

​

  1. Psikiyatristler, psikologlar, sosyal hizmet uzmanları size hayatın zorlukları ve ruh saÄŸlığı sorunlarıyla baÅŸ etmede yardımcı olmak için terapi uygulayabilirler.
     

  2. Vaka yöneticileri (sosyal hizmet uzmanları) size ruh saÄŸlığı tedavisi, barınma ve ulaşım programları, aile içi ÅŸiddet sığınakları ve çocuk bakım desteÄŸi bulmanızda yardımcı olabilir.
     

Ruh sağlığınızı iyileştirmenin başka yolları da şunlar olabilir:
 

  1. Destek grupları: Destek grupları birbirine destek olmak için destekleyici bir ortamda buluÅŸan insanlardan oluÅŸan
    ve yetkili/ehliyetli moderatörlerden oluÅŸan güvenli gruplardır.
    Ruh sağlığı grupları ve HIV destek grupları bulunmaktadır.

     

  2. Meditasyon: AraÅŸtırmalar meditasyonun depresyon, kaygı ve stresi azaltmada yardımcı olabileceÄŸini göstermektedir. 
     

  3. SaÄŸlıklı alışkanlıklar: Düzenli egzersiz, yeterli uyku ve saÄŸlıklı beslenme kendinize bakmanın önemli yollarıdır ve stresli durumlarla baÅŸ etmenize yardımcı olabilir.

Kaynak: NIH
Yararlanılan yazı bağlantısı

bottom of page