-HIV ve askerlik-

Yayına hazırlayan: Av. Fırat Can Güngör
Yayın tarihi: Haziran 2019
Güncelleme: Nisan 2021

​

Bu yazıda, HIV ve Hukuk başlıklı #hivbilgisi yazı dizimizin giriş yazısında genel hatlarıyla bilgi verdiğimiz konulardan biri olan
askerlik hizmeti konusunda biraz daha bilgi vereceğiz.  

Malum geçtiğimiz aylarda konuşulan tek seferlik bedelli askerlik ve kalıcı hale getirilmesi planlanan bedelli askerlik uygulamaları hala
gündemde. Bu sıcak gündemin de ötesinde, askerlik hizmeti konusunun HIV ile yaşayan bireyler için stres kaynağı ve
bilinmezlerle dolu bir konu olduğunu, Kırmızı Kurdele İstanbul olarak ilk günden bu yana kesintisiz olarak
sürdürdüğümüz #onlinehivdanismanligi servisimize ulaşan sorulardan biliyoruz.

​

                En kısa ve net ifadesiyle söylersek, HIV’le yaşayan bireylerin askerlik yapmaları mümkün değil.

İlgili uygulamalar HIV ile yaşayan bireylerin askerlik hizmetinden muaf tutuyor. Bu bağlamda, eğer hali hazırda HIV tanısı almış
durumda ve HIV ile yaşadığınızı biliyorsanız, yapmanız gereken işlemler şöyle;

Tarafınıza gönderilen askerlik çağrı kağıdı üzerine veya kendiliğinizden askerlik şubenize başvurarak işe başlayacaksınız ve sizi herkese uygulandığı şekilde sağlık kontrolü için bir sağlık kuruluşuna sevk edecekler. Burada doktora durumunuzdan bahsedeceksiniz.
Doktorunuz size bir sevk kağıdı yazacak ve *yeni bir HIV tarama testi için kan vermeniz istenecek

*Bize ulaşan bir kaç örnekte, bireyin daha önce almış olduğu HIV tanısını belgeleyen, doktor onaylı bir doğrulama testi sonucu ya da raporun

askerliğe yeterli olduğu ve muayene sürecinde yeni bir kan testi yapılmadığı da görüldü. Ancak genel uygulamanın her halükarda

yeni bir kan testi istendiği yönünde olduğunu ifade edebiliriz. Fakat her halükarda, daha önce aldığınız doğrulama 

testi sonucunu/raporu yanınızda bulundurmanız yararlı olabilir.


Burada dikkat edilmesi gereken husus hali hazırda HIV’le yaşıyor ve tedavi görüyorsanız dahi sizden yeniden kan alınacağıdır. Tüm gerekeli prosedür uygulandıktan sonra, HIV taşıdığınızın tespiti ile beraber, doktorlarınız tarafından size “askerliğe elverişli olmadığınıza” dair rapor verilecektir.

Bu raporda, askerliğe neden elverişli olmadığınıza dair her hangi bir bilgi ve ya belge yer almamaktadır. Eğer doktor böyle bir rapor düzenlemişse
müdahale edebilir ve içeriği düzeltmesini isteyebilirsiniz. Bu yasal hakkınızdır. Bu raporda sadece doktorların anlayacağı bir kod bulunması ise
muhtemeldir. Bu andan sonra raporunuz askerlik şubenize teslim etmeniz ve işlemin sonlanmasını
beklememiz gerekmektedir.

​

Birkaç hafta içerisinde “askerlikle ilişiğinizin olmadığına” dair belgenizi posta yoluyla bildireceğiniz adrese gönderebilirler veya
elden teslim almayı dilediğinizi ifade edebilirsiniz. Askerlikle ilişiğinizin olmadığına dair raporunuzda da yine HIV ile ilgili
hiçbir ibare yer almayacaktır.


Tüm bu yolları izlerken, yine doktorunuz harici kimseye bir şey anlatmak zorunda olmadığınız gibi, utanma veya
sıkılma duygusuna kapılmamalısınız. Çünkü HIV’le yaşayan bireylerin askerlik yapması yasa yoluyla engellenmiştir ve
kişininrızasına bırakılmamıştır. Bu uygulama sadece HIV için geçerli değildir. Benzer şekilde pek çok kronik rahatsızlığı olan
bireylerin askerlik yapması yasaktır. Bu durum eksiklik veya farklılık nedeniyle değil, tamamen askeri disiplin ve 
askeri kurumların işleyişine ilişkin düzenlemeleri ile ilgilidir.

​

      Benzer şekilde HIV statüsünü saklayarak askere giden her bireyin de aynı şekilde, askerliğin her hangi bir aşamasında statüsünü
ilgili amirile paylaşarak hastaneye sevk edilmesi ve askerlikle ilişiğinin kesilmesi mümkündür. Bu durumda  herhangi bir

hukuki yaptırımla karşılaşmazsınız.

Konunun bir diğer önemli boyutu ise TSK ve rütbeli personellik/profesyonel personellik ilişkisi.

HIV pozitiflik, TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği ile düzenlenen profesyonel askerlik hizmetini engelleyen hastalıklar arasında yer alıyor.
Bu yönetmeliğe bağlı olarak, görev süresi kapsamında HIV taşımakta olduğu anlaşılan personelin kurumdaki görevini sürmesine
müsaade edilmez ve emekli edilir. Ancak bu aşamada elbette itiraz hakkı vardır ve birey emekli edilmek istemiyorsa, Anayasa
Mahkemesine bireysel başvuru hakkını kullanabilir. Konu hakkında hukuki yönlendirme almak isteyenler #onlinehivdanismanligi
üzerinden #kirmizikurdeleistanbul'a ulaşabilir.
 

                HIV ve haklar, Hukuki boyutuyla HIV 
başlıklı #hivbilgisi yazı dizimizin bir sonraki yazısında görüşmek üzere…

​

#hivbilgisisafglayicisi
#kanittemelliaktivizm
#hivhakkindahersey