-HIV ve askerlik-

 

Yayına hazırlayan: Av. Fırat Can Güngör
Yayın tarihi: Haziran 2019
Güncelleme: Mart 2023

​

Bu yazıda, HIV ve Hukuk başlıklı #hivbilgisi yazı dizimizin giriş yazısında genel hatlarıyla bilgi verdiğimiz

konulardan biri olan askerlik hizmeti konusunda biraz daha bilgi vereceğiz.  

Zorunu askerlik hizmeti konusunun ister bedelli, ister kısa dönem, ister uzun dönem olsun HIV ile yaşayan erkek bireyler için stres kaynağı ve
bilinmezlerle dolu bir konu olduğunu, Kırmızı Kurdele İstanbul olarak ilk günden bu yana kesintisiz olarak sürdürdüğümüz #onlinehivdanismanligi servisimize ulaşan sorulardan biliyoruz.

 

En kısa ve net ifadesiyle söylersek, HIV’le yaşayan bireylerin askerlik yapmaları mümkün değil.

​

İlgili uygulamalar HIV ile yaşayan bireyleri askerlik hizmetinden muaf tutuyor. Bu bağlamda, eğer hali hazırda

HIV tanısı almış durumda ve HIV ile yaşadığınızı biliyorsanız, yapmanız gereken işlemler şöyle;

İşe, tarafınıza gönderilen askerlik çağrı kâğıdı üzerine veya kendiliğinizden askerlik şubenize başvurarak başlayacaksınız ve sizi herkese uygulandığı şekilde sağlık kontrolü için bir sağlık kuruluşuna sevk edecekler. İlgili doktora HIV durumunuzdan burada bahsedeceksiniz.
Bunun üzerine doktor size bir sevk kâğıdı yazacak ve *yeni bir HIV tarama testi için kan vermeniz istenecek.

(*Bize ulaşan bazı örneklerde, bireyin daha önce almış olduğu HIV tanısını belgeleyen, doktor onaylı bir doğrulama testi sonucu ya da raporun

yeterli olduğu ve muayene sürecinde yeni bir kan testi yapılmadığı da görüldü. Ancak genel uygulamanın her halükârda

yeni bir kan testi istendiği yönünde olduğunu ifade edebiliriz. Fakat daha önce aldığınız doğrulama 

testi sonucunu/raporu yanınızda bulundurmanız her ihtimale karşı yararlı olacaktır.)


Burada dikkat edilmesi gereken temel husus hali hazırda HIV’le yaşıyor ve tedavi görüyorsanız dahi sizden yeniden kan alınabileceğidir.

Tüm gerekli prosedür uygulandıktan sonra, HIV taşıdığınızın tespiti ile beraber, doktorlarınız tarafından size “askerliğe elverişli olmadığınıza”

dair rapor verilecektir.

Bu raporda, askerliğe neden elverişli olmadığınıza dair herhangi bir bilgi veya belge yer almamaktadır.

Bu noktada #onlinehivdanismanligi servisimize "peki bana sorulduğunda ben muafiyet sebebi olarak ne söyleyebilirim"

gibi sorular gelebiliyor. Herkesin sosyal ortamı ve koşulları kendine özgü olduğu için, bu sorulara net

bir cevap vermemiz olanaksınız. Önerimiz askerlikten muaf olma sebeplerine dair bir araştırma yapıp,

kendi yaşam tarzınıza ve öykünüze en uygun sebebi cevap olarak paylaşmanız. 
Askerlikten muaf olma sebepleri hakkında bilgi almak için buraya tıklayabilirsiniz.

​

Eğer doktor böyle bir rapor düzenlemişse müdahale edebilir ve içeriği düzeltmesini isteyebilirsiniz. Bu yasal hakkınızdır.

Bu raporda sadece doktorların anlayacağı bir kod bulunması ise muhtemeldir. Bu andan sonra raporunuz

askerlik şubenize teslim etmeniz ve işlemin sonlanmasını beklememiz gerekmektedir.
Yani özetlersek muaf raporunda muafiyet sebebi olarak HIV yazmamalıdır, yazmayacaktır.

​

Birkaç hafta içerisinde “askerlikle ilişiğinizin olmadığına” dair belgenizi posta yoluyla bildireceğiniz adrese gönderebilirler veya
elden teslim almayı dilediğinizi ifade edebilirsiniz. Tekrarlarsak; askerlikle ilişiğinizin olmadığına dair raporunuzda

HIV ile ilgili hiçbir ibare yer almayacaktır.

Tüm bu yolları izlerken, yine doktorunuz harici kimseye bir şey anlatmak zorunda olmadığınız gibi, utanma veya
sıkılma duygusuna kapılmamalısınız. Çünkü HIV’le yaşayan bireylerin askerlik yapması yasa yoluyla engellenmiştir ve
kişinin rızasına bırakılmamıştır. Bu uygulama sadece HIV için geçerli değildir. Benzer şekilde pek çok kronik rahatsızlığı olan
bireylerin askerlik yapması yasaktır. Bu durum eksiklik veya farklılık nedeniyle değil, tamamen askeri disiplin ve 
askeri kurumların işleyişine ilişkin düzenlemeleri ile ilgilidir.

​

      Benzer şekilde HIV statüsünü saklayarak askere giden her bireyin de aynı şekilde, askerliğin her hangi bir aşamasında statüsünü
ilgili amirile paylaşarak hastaneye sevk edilmesi ve askerlikle ilişiğinin kesilmesi mümkündür.

Bu durumda  herhangi bir hukuki yaptırımla karşılaşmazsınız.

Konunun bir diğer önemli boyutu ise TSK ve rütbeli personellik/profesyonel personellik ilişkisi;

HIV pozitiflik, TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği ile düzenlenen profesyonel askerlik hizmetini engelleyen hastalıklar arasında yer alıyor.
Bu yönetmeliğe bağlı olarak, görev süresi kapsamında HIV taşımakta olduğu anlaşılan personelin kurumdaki görevini sürmesine
müsaade edilmez ve emekli edilir. Ancak bu aşamada elbette itiraz hakkı vardır ve birey emekli edilmek istemiyorsa, Anayasa
Mahkemesine bireysel başvuru hakkını kullanabilir. Konu hakkında hukuki yönlendirme almak isteyenler #onlinehivdanismanligi
üzerinden #kirmizikurdeleistanbul'a ulaşabilir.

​

www.kirmizikurdele.org
#hivbilgisi sağlayıcısı ve kaynağı

#hivhakkindahersey