top of page
HIV test tipi ve güvenilirlik

HIV pozitif olup olmadığınızı anlamanın tek yolu HIV testidir.

Söz konusu testler ülkemizdeki bir çok hastane, özel laboratuvar ve GDTM'lerde yaptırılabilir.

 

-HIV testleri ne zaman kesin sonuç verir?-

Vücutta HIV’in belirlenebilmesi için temasın üzerinden belli bir süre geçmesi gerekir. Bu süreye “pencere dönemi’’ denir. Pencere dönemi olarak tarif edilen süre hakkında farklı kaynaklarda farklı zaman aralıkları belirtilebilir.

 

Bunun sebebi, her bireyin bağışıklık sisteminin HIV’e farklı bir biçimde tepki vermesidir. Bir başka kişinin test süresi ve sonucu ile ilgili yaşadıkları, genel bir veri değil, kişisel bir deneyimdir ve sizin test süreciniz okuduğunuz ya da duyduğunuz herhangi bir yorumdaki gibi olacak diye bir beklenti yanlıştır.


A kişisi x günde test yaptırmış. Benim doktorum bana neden ''x gün sonra yeniden test yaptır'' dedi gibi soruların hiçbir anlamı yoktur. 

Ülkemizin önde gelen saygın HIV uzmanlarınca hazırlanan HIV/AIDS Tanı İzlem ve Tedavi El Kitabına göre temastan 45 gün sonra 4. kuşak test tekrar edilip negatif bulunduğunda, test sonucu %99 olasılıkla HIV negatif kabul edilebilir.

-Yanlış pozitif sonuç/Yalancı pozitiflik-


Yalancı pozitiflik endişe edilecek bir şey değildir. Tüm HIV testleri hassas seviyelerde ölçümler yapmak için geliştirilmiştir. Bu hassasiyetin sebep olabileceği olası sonuçlardan bir diğeri de, kanda HIV kaynaklı antikorlar oluşmuş olmasa bile bir başka antikor vb. bağlı olarak pozitif sonuç bildirilmesidir.

Bu yalancı/yanlış pozitiflik olarak bilinir ve bu nedenle tüm pozitif sonuçların başka bir test ile doğrulanması gerekir. İkinci test yönteminden elde edilen negatif sonuç kişinin HIV negatif olduğu,  pozitif sonuç, bireyin HIV ile enfekte olduğu anlamına gelir. Siz HIV pozitif olmanıza rağmen, negatif sonuç verilmesi, HIV pozitif olmanıza rağmen kandaki HIV'in hiçbir cihaz ve test tarafından tespit edilememesi gibi durumlar yoktur. Bu bilgiler tamamen asparagastır. Bir başka kişinin kendi testinin sonucu genel bir veri değil, kişisel bir deneyimdir ve sizin test süreciniz okuduğunuz ya da duyduğunuz herhangi bir yorumdaki gibi olacak diye bir beklenti yanlıştır. 

Yani ilk kan örneğinin pozitif sonuç vermesi, kişinin HIV pozitif olduğu tanısını koymaya yetmez, İlk testte gelen pozitif sonuç, ikinci bir test ile mutlaka doğrulanmalıdır. Kişinin HIV ile enfekte olduğu ancak doğrulama testinin de pozitif çıkması halinde söylenebilir.

HIV'in kanda taranabilir hale gelmesi, test tipi ve maliyetine bağlı olarak, vücuda girişini takip eden 2-12 hafta içinde mümkün olur (detaylar için tıklayın).

 

Şüpheli bir temasın üzerinden en az 2 hafta geçmeden  yapılan testte alınan negatif sonucu yeterli değildir. Pencere döneminde ya da hemen
ertesinde yapılan test, test yaptırmanıza sebep olarak gördüğünüz teması takip eden gerekli süre sonunda tekrarlanmalıdır.

 

www.kirmizikurdele.org I HIV hakkında he

-Pencere dönemi-

HIV'in vücutta belirlenebilir hale gelmesi için gereken bu süre hakkında, farklı kaynaklarda farklı zaman aralıkları belirtilmiş olabilir. Bunun sebebi, her bireyin bağışıklık sisteminin HIV’e farklı bir biçimde tepki vermesidir. Bu tepki virüsün testler aracılığıyla tespit edilip, edilememesini de belirler. Test teknolojisindeki gelişmelerle pencere dönemi denilen bu süre 4. nesil antibody/antigen testleri ile 14 güne kadar düşürmüşse de, en genel süre olarak 28 gün verilebilir. HIV tanısı alan bireylerin %95’inin, en geç 28 güne kadar antikor geliştirdiği ve pozitifliğin yakalandığı yani HIV tanısının bu sürede konulabildiği raporlanmıştır. Eğer temas sonrası yüksek düzeyde bir HIV endişesi içindeyseniz, ilk testi 14. günde yaptırmak ve sonrasında, burada verdiğimiz bilgilere dayanarak gereken süreye kendinizin karar verdiği bir zamanda testi tekrarlamak, şüphelerinizin giderilmesi konusunda iyi bir strateji olabilir.

Bir başka ifadeyle; 28. günden sonra yapılan testin önemli ölçüde güvenilir olduğu, eğer bu testte aldığınız negatif sonuç içinize sinmediyse
(bu süre içinde yeni bir riskli temasta bulunmadıysanız), gerekli sürenin sonunda yeni bir test yaptırarak alacağınız
sonucun kesin olduğu söylenebilir.

-Test öncesi ve sonrası danışmanlık-

 

HIV testi ile ilgili en önemli konulardan bir tanesi test öncesi ve sonrasında, olası tüm senaryolar ve güncel tıbbi bilgileri içeren bir danışmanlık verilmesi gerekliliğidir. Test öncesi danışmanlık, testin pozitif çıkması sonrası gelişebilecek olası senaryoları, negatif çıkması durumunda kişinin negatif kalmak için nelere dikkat etmesi gerektiğini mutlaka kapsamalıdır. Ayrıca sonuçlar sadece test yaptıran kişiye ve doğrudan yüz yüze bildirilmelidir.

 

Üçüncü şahıslara ya da üçüncü şahısların erişebileceği şekilde telefon, mesaj, eposta yoluyla yapılan bildirimler,  pek çok sorun yaratabilir.

-HIV testinden aldığım sonuç ne kadar güvenilirdir? Sonucun pozitife dönme olasılığı nedir?-
 

Bir bireyin HIV pozitif olduğu halde HIV testlerinde pozitifliğin tespit edilemediği vakalara çok az rastlanır. Bununla birlikte, HIV testleri herhangi bir enfeksiyon alanında kullanılan testler için tıbbi güvenilirliği en yüksek olan testlerdir.
 

Özetlersek; 
 

HIV testi sonucunuz hakkında içinizi kemirip duran bir şüphe varsa; test yaptırdığınız kurumdan ayrılmadan önce sonucunuzun kesin olup olmadığını ve bir başka teste gerek olup olmadığını sormanız ve oradan aklınızda hiçbir şüphe olmaksızın ayrılmanız gerekli ve önemlidir.
 

Eğer test merkezi tarafından yeni bir teste gerek olmadığına dair bilgilendirildiyseniz, yeni bir teste gerek yoktur. Testinizi nerede yaptırdıysanız, cihaz modeli, testin markası ve kaçıncı nesil olduğu, test sonucunun kesin olup olmadığı gibi önemli sorulara en doğru yanıtı verecek kurum da orasıdır.

-Test sonuçlarını okumak, değerleri anlamak-


Şu anda piyasada pek çok farklı test türü ve tüm bu farklı testlerin farklı referans aralıkları var. Test sonuçlarını değerlendirmekle ilgili kafa karışıklıklarını da bu farklı değerler oluşturuyor. Aslında mevcut pek çok testin sonuç belgesinde pozitif ya da negatif gibi net ifadeler olur ve bu ifadeler varsa sayıların pek de önemi yoktur. Ama pek çok insan sayıların yüksekliğini ya da belli aralıklarla yaptırdıkları iki test arasındaki değer farklılıklarını kafaya takar. 

Çok basit bir ifadeyle eğer referans aralığı 0 ile 1 ise 1'in üzerindeki her değer pozitif, altındaki her değer negatif sonuç anlamına gelir. Değer 1'in altındaysa pozitif değilsinizdir, konuyu uzatmayın. O noktada 0,80 ile 0,25 arasında sonucu etkileyecek bir fark yoktur. Ayrıca normal sonuç, temiz sonuç, kirli sonuç gibi sonuçlar da yoktur. Farklı insanlar, farklı testlerde, farklı sonuçlar alırlar.

 

Testin yöntemi ne olursa olsun sonuç uzman tarafından değerlendirilmeli ve uzman tarafından sonucun gerektirdiği tüm bilginin aktarıldığı bir danışmanlık eşliğinde bildirilmelidir. Tüm bu bilgilere rağmen test sonucunu kendiniz yorumlamakta ısrarcıysanız; değer aralığı 0 ile 1 olan bir testin sonuçlarını şöyle değerlendirebilirsiniz;
 

*Değer 1.0'dan büyükse pozitif olduğunuz anlamına gelir.


*Değer 1.0'dan küçükse negatif olduğunuz anlamına gelir.

Değer 1.0'ın altında olduğu sürece oluşan sayının pek bir anlamı yoktur. Örneğin, 0,68 0,38'den daha kötü bir değer değildir. 1.0'ın altında olan daha yüksek herhangi bir sayı, HIV pozitif olma ihtimalinizin yüksek olduğunu göstermez. Sonuç negatifse negatiftir.

*Sayı 1,0'a çok yakınsa, örneğin 0,9 ile 1,0 arasındaysa, uzman testin tekrarlanmasını isteyebilir ya da buna gerek görmez. Uzmanın bu kararında hikayeniz, belirti olup olmadığı, varsa ciddi olup olmadığı vb. faktörler etkili olurlar.


-Nerede test yaptırabilirim?-

Söz konusu testler enfeksiyon bölümü olan Devlet, Eğitim ve Araştırma, Üniversite hastaneleri dahil bir çok hastanede ve özel laboratuvarda yaptırılabilir.

Ayrıca henüz az sayıda olmakla beraber, ülke genelinde bir kaç ilde tamamen ücretsiz ve kimlik bilgisi vermeden (anonim) HIV testi yaptırılabilecek bazı merkezler de (GDTM) bulunmaktadır.


Ücretsiz ve kimlik bilgisi vermeden test yaptırabileceğimiz merkezlerin adresleri için buraya tıklayabilir test yaptırmak konusunda hala endişeleriniz varsa #hivbilgisi bloğumuzdaki 'HIV testi yaptırmak için 6 harika sebep' başlıklı #hivbilgisi yazımızı buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

-HIV testi sonucunu etkileyip, yanlış sonuç oluşmasını sağlayan faktörler (Örn: başka ilaçlar, alkol vb.) var mıdır?

HIV testlerinin sonuçları (başka ilaç kullanımı, alkol vb.) diğer durumlardan etkilenmez.

Buna test yaptırdığınız esnada taşıdığınız başka enfeksiyonlar, onlara bağlı ilaçlar, aşılar, kilo alma, test yaptırmadan önce bir şey yemek içmek, alkol veya eğlence amaçlı ilaçlar, gargara ve testin gündüz mü yoksa gece mi yapıldığı yani saati dahildir.

Test sonucunuz grip veya nezle olsanız veya herhangi bir ilaç kullanıyor olsanız bile doğrudur. Testinizden önce yeme içmeyi kesmenize gerek yoktur. Yiyecek ve içecekler test sonucunu etkilemez.

www.kirmizikurdele.org

herkes için #hivbilgisi
#hivhakkindahersey

 

HIV hakkında her şey

sayfalarımıza dönmek için tıklayın

Yanlış HIV soruları
bottom of page